Ξεκάθαρο μήνυμα ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί με σκληρά δεξιά κόμματα προκειμένου να διασφαλίσει μια νέα θητεία στην Κομισιόν έστειλε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μιλώντας στο debate του Μάαστριχτ, που διοργανώθηκε από το POLITICO και το Studio Europa Maastricht, ανέφερε ότι θα ήταν ανοιχτή σε μια συμφωνία με την ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) μετά τις Ευρωεκλογές.
Οι ευρωβουλευτές της ομάδας ECR είναι έντονα ευρωσκεπτικιστές, στέκονται πιο δεξιά από το ΕΛΚ της φον ντερ Λάιεν και αναμένεται να αυξήσουν τις έδρες τους στις Ευρωεκλογές.
Μια σύνδεση μεταξύ του ECR και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος θα μπορούσε να σημαίνει μια σημαντική στροφή προς τα δεξιά για τη χάραξη πολιτικής της ΕΕ — σε θέματα από τη μετανάστευση μέχρι στη νομοθεσία για το κλίμα, τα δικαιώματα των γυναικών και την άμυνα.
Ως εκλογικό στοίχημα, είναι υψηλού κινδύνου, αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico.
Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να διαλύσει τον συνασπισμό μεταξύ του ΕΛΚ και των Σοσιαλιστών που παραδοσιακά μοιράζονται τις θέσεις στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Πρέπει να διατηρήσει αυτή τη συμμαχία ενωμένη για να κερδίσει τη δεύτερη θητεία της ως επικεφαλής της Επιτροπής.
Ενώ η φον ντερ Λάιεν απέκλεισε μια συμφωνία με την πιο ακροδεξιά ομάδα, την Ταυτότητα και τη Δημοκρατία (ID) – στην οποία ανήκει η Μαρίν Λεπέν – αναφορικά με το ECR, στο οποίο ανήκει το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι, άφησε ορθάνοικτη την πόρτα.
Μια συνεργασία με το ECR «εξαρτάται πολύ από το πώς είναι η σύνθεση του Κοινοβουλίου και ποιος ανήκει σε ποια ομάδα», είπε η φον ντερ Λάιεν στο κοινό των 900 ατόμων που συγκεντρώθηκαν στο θέατρο Vrijthof για το ντιμπέιτ το βράδυ της Δευτέρας, με περισσότερους από 250.000 να παρακολουθούν διαδικτυακά.
Η χείρα φιλίας προς τη Μελόνι και τους συμμάχους της σηματοδοτεί μια δραματική στιγμή στην εκστρατεία για τον έλεγχο των ισχυρών θεσμών της ΕΕ, μια αναμέτρηση που πρόκειται να αποφασιστεί μετά τις Ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου.
Είναι φανερό πως το ακροδεξιά κόμματα είναι αποκλεισμένα από θέσεις εξουσίας σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, χάριν σε συμφωνίες που έχουν χτιστεί μεταξύ πιο μετριοπαθών αντιπάλων.
Όμως, τα τελευταία χρόνια, πολιτικοί με πιο ακροδεξιές απόψεις σε θέματα όπως η μετανάστευση έχουν σημειώσει σημαντικές επιτυχίες, κερδίζοντας εθνικές και περιφερειακές εκλογές και κορυφαίους δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία, μεταξύ άλλων χωρών, αναφέρει το διεθνές μέσο.
ΟΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ ΛΕΝΕ «ΟΧΙ»
Το άνοιγμα του δρόμου προς μια συμφωνία με το ECR είναι μια επικίνδυνη στρατηγική. Προκειμένου να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Κομισιόν, η φον ντερ Λάιεν πιθανότατα θα χρειαστεί την υποστήριξη της ομάδας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, η οποία σύμφωνα με δημοσκοπήσεις θα είναι δεύτερη στις εκλογές του Ιουνίου.
«Οι αξίες και τα δικαιώματα δεν μπορούν να διαιρεθούν σύμφωνα με ορισμένες πολιτικές ρυθμίσεις», δήλωσε ο Nicolas Schmit, ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών για την Κομισιόν. «Είτε μπορείτε να αντιμετωπίσετε τους ακροδεξιούς επειδή τους χρειάζεστε, είτε λέτε ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει συμφωνία επειδή δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα για τα οποία αγωνίστηκε η Επιτροπή μας».
«Δεν θα μπορέσουμε να ψηφίσουμε για ένα πρόγραμμα που έχει διαπραγματευτεί με το ECR», είπε ο Σμιτ σε δημοσιογράφους μετά το debate, στο οποίο ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών ήταν σχετικά χλιαρός.
Η ομάδα του ECR, η οποία απουσίαζε από το debate, καθώς δεν κατεβάζει δικό της υποψήφιο για την Κομισιόν, έπεσε στον υποψήφιο των Πρασίνων, Bas Eickhout να απαντήσει στο άνοιγμα της φον ντερ Λάιεν στους δεξιούς εθνικιστές.
Ο Eickhout, ένας Ολλανδός ευρωβουλευτής, εξέφρασε την έκπληξή του στις απαντήσεις της, αναφωνώντας: “Τι!”
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Politico, δεν θα βλάψει την εκστρατεία των Πρασίνων να καταστήσουν σαφές στους υποστηρικτές τους ότι η φον ντερ Λάιεν – παρ’ όλα όσα ευαγγελίζεται για την κλιματική πολιτική – είναι αυτή που θα μπορούσε να εισαγάγει μια ακροδεξιά ατζέντα.
Η πράσινη κατεύθυνση της πολιτικής της ΕΕ – που ήδη αποσύρθηκε από τη von der Leyen όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς κανόνες για τους αγρότες και τη νομοθεσία για τον περιορισμό των φυτοφαρμάκων – θα ήταν ακόμη πιο ευάλωτη εάν διαμορφωθεί μια νέα συμμαχία με κατεύθυνση προς τη δεξιά.
Σύμφωνα με το σύστημα της ΕΕ, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή που προτείνεται από τους ηγέτες της ΕΕ μετά τις εκλογές θα απαιτήσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των 720 ευρωβουλευτών που εκλέγονται στο Κοινοβούλιο προκειμένου να αναλάβει καθήκοντα. Την τελευταία φορά, το 2019, η φον ντερ Λάιεν κατάφερε να ξεπεράσει το όριο με μόλις εννέα ψήφους.
«ΕΙΜΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗ»
Κατά τη διάρκεια του debate, η απερχόμενο πρόεδρος της Κομισιόν παρουσίασε τον εαυτό της ως ενοποιητική υποψηφιότητα και με εμπειρια να διαχειριστεί κρίσεις και πως θα αγωνιστεί για μια ισχυρή Ευρώπη για τα παιδιά και τα εγγόνια της.
Προειδοποίησε επίσης πως η Ευρώπη αντιμετωπίζει μορφές επιθέσεων από εντολοδόχους του Πούτιν (proxy) που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τη δημοκρατία της Ε.Ε.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που έγινε αμέσως μετά το debate ανάμεσα σε αυτούς που το παρακολούθησαν, «νικητής» αναδείχθηκε ο Πράσινος Bas Eickhout.
Μιλώντας μετά τη συζήτηση, προέβλεψε ότι η προσφορά της von der Leyen στο ECR θα καθορίσει το υπόλοιπο της εκστρατείας. «Αυτό που άκουσα ήταν ότι δεν αποκλείει [τη συνεργασία με το ECR]… Εμείς οι Πράσινοι τους αποκλείουμε και νομίζω ότι αυτές οι εκλογές θα αφορούν στη συνέχεια αυτή την επιλογή», είπε.
«Στο ECR βρίσκονται οι άνθρωποι που θέλουν να αποδυναμώσουν την Ευρώπη, που θέλουν να αποδυναμώσουν τις πράσινες πολιτικές μας», πρόσθεσε.
Η VDL έχει ήδη θέσει τους όρους για τη συνεργασία με τμήματα του ECR, λέγοντας ότι τα κόμματα που θα ενταχθούν στον συνασπισμό της – αν τελικά γίνει ο «γάμος» πρέπει να είναι υπέρ του ΝΑΤΟ, υπέρ της ΕΕ, υπέρ της Ουκρανίας και υπέρ του κράτους δικαίου.
Η φον ντερ Λάιεν κατέστησε επίσης σαφές ότι δεν θα συνεργαστεί με την ακροδεξιά ομάδα Identity and Democracy, σε μια συζήτηση που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις μεταξύ του εκπροσώπου της ακροδεξιάς ομάδας Anders Vistisen και των άλλων υποψηφίων, συχνά για το θέμα της ξένης παρέμβασης στην ΕΕ.