Η ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και χορεύτρια, Tζόαν Χάρα, χήρα του τραγουδοποιού Βίκτορ Χάρα, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ, πέθανε την Κυριακή στο Σαντιάγο της Χιλής, σε ηλικία 96 ετών.
Η Τζόαν έγινε σύμβολο της αντιδικτατορικής πάλης στη Χιλή, για την αδιάκοπο αγώνα της να λάμψει η αλήθεια και η δικαιοσύνη για τον σύζυγό της, ο οποίος βασανίστηκε φρικτά και δολοφονήθηκε κατά το πραξικόπημα του Πινοσέτ.
Τη Δευτέρα, εκατοντάδες πενθούντες συγκεντρώθηκαν στο Centro de Danza Espiral, μια σχολή χορού που ίδρυσε η Τζόαν με τον πρώτο της σύζυγο, τον Χιλιανό χορογράφο Patricio Bunster, όπου το σώμα της τέθηκε σε δημόσιο προσκύνημα πριν από την ταφή την Τετάρτη.
Γεννημένη στο Λονδίνο και πολιτογραφημένη Χιλιανή, η Τζόαν Χάρα ήταν μία εξαιρετική χορεύτρια. Έφτασε στη Χιλή στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και εντάχθηκε στο Εθνικό Μπαλέτο της Χιλής. Εργάστηκε επίσης ως καθηγήτρια στη Σχολή Χορού και Θεάτρου του Πανεπιστημίου της Χιλής, δημιουργώντας πειραματικά εργαστήρια για Χιλιανούς χορογράφους και ένα δημοφιλές μπαλέτο για τη διάδοση του χορού στις αγροτικές περιοχές της χώρας.
Επιπλέον, διηύθυνε το μάθημα παιδαγωγικής στον παιδικό χορό στο ίδιο πανεπιστήμιο,υπηρετώντας την πεποίθησή της ότι ο χορός συμβάλλει στη διαμόρφωση καλύτερων ανθρώπων.
Από τη δολοφονία του Βίκτορ Χάρα, τις πρώτες ημέρες του πραξικοπήματος του 1973, η Τζόαν Χάρα αφιέρωσε τη ζωή της στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ήταν ένα πολύ αγαπητό πρόσωπο στη νοτιοαμερικάνικη χώρα.
Το 2009, το Κογκρέσο της Χιλής της χορήγησε τιμητικά τη χιλιανή υπηκοότητα , την οποία έλαβε από την τότε Πρόεδρο Μιτσέλ Μπατσελέ.
Ως χορεύτρια, η Τζόαν Τάρνερ Χάρα έλαβε το 2019 το βραβείο της Χιλιανής Ακαδημίας Καλών Τεχνών για την καριέρα της και την προσφορά της στον χορό, ενώ δύο χρόνια αργότερα της απονεμήθηκε το Εθνικό Βραβείο της Χιλής για τις παραστατικές και οπτικοακουστικές τέχνες.
Η κριτική επιτροπή του βραβείου θεώρησε το έργο της “θεμελιώδες για την ανάπτυξη του σύγχρονου χορού. Η αναγνώριση αυτή αποτελεί επίσης έκφραση της αγάπης της Χιλής για κάποιον που έχει δείξει τόση αγάπη στη χώρα.
Μετά το θάνατο του Βίκτορ Χάρα, η χήρα πήρε το δρόμο της εξορίας με τις δύο κόρες της και βρέθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, απ’ όπου ανέλαβε τον αγώνα κατά της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990) και έγινε ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επέστρεψε στη Χιλή στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και αγωνίστηκε ακούραστα επί χρόνια για να αποσαφηνίσει η χιλιανή δικαιοσύνη τις συνθήκες θανάτου του συζύγου της.
Ένας δικαστής αποφάνθηκε το 2013 ότι ο τραγουδιστής είχε σκοτωθεί με τουλάχιστον 44 τραύματα από σφαίρες. Τον περασμένο Αύγουστο, 50 χρόνια μετά το θάνατο του τραγουδοποιού, το Ανώτατο Δικαστήριο της Χιλής επικύρωσε την καταδίκη επτά πρώην στρατιωτών που εμπλέκονται στη δολοφονία του.
“Έχουν περάσει τόσα χρόνια που είναι δύσκολο να το αισθανθεί κανείς ως δικαιοσύνη ή παρηγοριά. Αλλά αυτό είναι ένα σημάδι ότι η δικαιοσύνη κινείται, η οποία μόλις από τις αρχές αυτού του αιώνα άρχισε να κινεί τις έρευνες”, ανέφερε τότε το Ίδρυμα Βίκτορ Χάρα, σε δημόσια ανακοίνωση που υπογράφουν οι δύο κόρες του.
“Ο πολιτιστικός κόσμος θρηνεί τον θάνατο της χορογράφου, χορεύτριας και ακτιβίστρια Τζοάν Χάρα . Μια γυναίκα αγωνίστρια, μια αναντικατάστατη δημιουργός”, ανέφερε η κυβέρνηση της Χιλής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκφράζοντας τα συλληπητήριά της.
Η Οργάνωση Συγγενών Φυλακισμένων και Εξαφανισμένων θρήηνεί τον θάνατο της “εξαιρετικής γυναίκας του πολιτισμού και του χορού, συντρόφου του Βίκτωρ Χάρα και μεγάλης μαχήτριας για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.