Τη βούλησή του για την υπαγωγή του Αστεροσκοπείου και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της διοίκησης του Ε.Ε.Α και επιστημόνων ερευνητών, επανέλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συζήτηση στη Βουλή για τις πλημμύρες.
«Αναζητούμε την επιστημονική γνώση. αλλά τη θέλουμε ενσωματωμένη στο υπουργείο, που έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο» τόνισε, ενώ άφησε και αιχμές, λέγοντας ότι πρέπει «όλοι να είναι υπόλογοι και να μη λένε εκ των υστέρων, αa εμείς τα είπαμε αλλά δεν μας άκουσαν», επιβεβαιώνοντας ότι ο ουσιαστικός λόγος είναι οι επιστημονικές ανακοινώσεις που διαψεύδουν την κυβέρνηση.
Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι του Αστεροσκοπείου εκφράζουν μαζικά με ανακοίνωσή τους την αντίθεση τους στην απόφαση αυτή.
Όπως αναφέρουν, μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση τους για το Αστεροσκοπείο: «μεθοδεύεται η υπαγωγή του σε ένα υπουργείο του οποίου προτεραιότητα δεν είναι η επιστημονική έρευνα στα πεδία έρευνας που το ΕΑΑ θεραπεύει κατά το μεγαλύτερο μέρος του».
Στην ανακοίνωση τους παρατίθενται πέντε βασικά σημεία της αντίθεσής τους, ενώ αναφέρουν και τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών «που απαξιώνουν το ΕΑΑ, με αφορμή την αντικειμενική παρουσίαση και απεικόνιση των συνθηκών και της έκτασης των ζημιών από τις πρόσφατες θεομηνίες».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Συλλόγου Προσωπικού του ΕΑΑ:
Την 15η Νοεμβρίου 2023 κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου «Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας – Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών».
Στο άρθρο 19 του νομοσχεδίου προβλέπεται η υπαγωγή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρά τη δηλωμένη αντίθεση τόσο του ΔΣ του ΕΑΑ, του Συλλόγου Ερευνητών (ΣΕΕΑΑ) και του Συλλόγου Προσωπικού (ΣΠΕΑΑ) του ΕΑΑ, αλλά και άλλων φορέων και επιστημόνων, όπως το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), η Σύνοδος Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων και Τεχνολογικών Φορέων, Μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Ερευνητικά Κέντρα (ΠΟΕΕΚ-Ι).
Δηλώνουμε την αντίθεσή μας στη ρύθμιση αυτή για τους παρακάτω λόγους:
- Το ΕΑΑ είναι Ερευνητικός Φορέας, με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), με κύρια αποστολή την εκπόνηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας (πδ. 82/2022). Η κύρια αποστολή του δεν σχετίζεται με το ΥΚΚΠΠ. Το ΕΑΑ χαίρει της ιδιαίτερης συνταγματικής προστασίας του άρθρου 16 παρ. 1 Συντ. που κατοχυρώνει την ελευθερία της επιστήμης και της έρευνας, αλλά και όπως προκρίνει και απαιτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- Το ΕΑΑ διέπεται από τον νόμο της έρευνας Ν.4310/2014, όσον αφορά στην υλοποίηση χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων. Μόνο η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕK) διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία σε θέματα χρηματοδότησης και διαχείρισης της έρευνας και καινοτομίας, αλλά και τη γνώση του ιδιαίτερου περιβάλλοντος των Ερευνητικών Κέντρων και του προσωπικού τους, ώστε να είναι αποδοτική η καθημερινή λειτουργία τους και οι οργανωτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την υλοποίηση της αποστολής τους.
- Οι καθυστερήσεις και τα προβλήματα που θα προκύψουν στη χρηματοδότηση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του ΕΑΑ, λόγω της μεταφοράς του, θα προκαλέσουν απώλεια θέσεων εξειδικευμένου επιστημονικού και λοιπού προσωπικού και ειδικά του έκτακτου προσωπικού, γεγονός που ήδη επιτείνει την εργασιακή ανασφάλεια των εργαζομένων.
- Οι δραστηριότητες του ΕΑΑ που είναι συναφείς με τα αντικείμενα του ΥΚΚΠΠ δεν υπερβαίνουν το 15% των συνολικών δραστηριοτήτων του, ενώ το μόνιμο ερευνητικό και επιστημονικό προσωπικό που ασχολείται και με αυτές τις δραστηριότητες δεν υπερβαίνει το ~10- 15% του συνολικού επιστημονικού προσωπικού του Φορέα.
- Η απαραίτητη συνεργασία με το ΥΚΚΠΠ μπορεί να υλοποιηθεί μέσω Μνημονίων Συνεργασίας ή/και αναλυτικών Προγραμματικών Συμβάσεων. Επιπλέον, υπάρχει το απαραίτητο νομικό πλαίσιο για στενή συνεργασία που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σχετικά. Άλλωστε, όλα τα Αστεροσκοπεία της Ευρώπης εποπτεύονται από Υπουργεία αντίστοιχα με τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Παιδείας.
Σε δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που απαξιώνουν το ΕΑΑ, με αφορμή την αντικειμενική παρουσίαση και απεικόνιση των συνθηκών και της έκτασης των ζημιών από τις πρόσφατες θεομηνίες (πλημμύρες, πυρκαγιές), απαντάμε ότι η επιστημονική έρευνα στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα και επιστημονικά κριτήρια.
Ο ΣΠΕΑΑ ενώνει τη φωνή του με τους άλλους συνδικαλιστικούς και τους επιστημονικούς φορείς, αντιτιθέμενος σθεναρά στην υπαγωγή του ΕΑΑ στην Πολιτική Προστασία, την κατά συνέπεια αποκοπή του από την ΓΓΕΚ και τον κατακερματισμό και την αποδόμηση του επιστημονικού ιστού γενικότερα, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό θα επιφέρει στην αποτελεσματικότητα αλλά και την ίδια τη φύση του ως Ερευνητικού Κέντρου».