Την σκοτεινή πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από τα φώτα στις πασαρέλες και τη λάμψη στα καταστήματα πολυτελών ειδών, έφεραν στην επιφάνεια έφοδοι που πραγματοποίησαν οι ιταλικές αρχές σε τοπικά εργοστάσια και εργαστήρια, όπου φτιάχνονται οι τσάντες των Dior και Armani.
Η έρευνα των Μιλανέζων εισαγγελέων γύρω από τις εργασιακές συνθήκες σε αυτά τα εργοστάσια έδειξε ότι τα brands εκμεταλλεύονται ξένους εργάτες, για να κατασκευάσουν τα πολυτελή προϊόντα τους. Η έρευνα αποκάλυψε πώς η παραγωγή ενός πολυτελούς προϊόντος ξεκινάει από ένα μεροκάματο 2-3 ευρώ και καταλήγει να πωλείται στις λαμπερές βιτρίνες του Μιλάνου για χιλιάδες ευρώ.
Βιοτεχνία της Armani στη βόρεια Ιταλία όπου κατασκευάζονται προϊόντα της εταιρίας
Συγκεκριμένα, ο οίκος Dior πλήρωσε προμηθευτή του 53 ευρώ το κομμάτι για τη συναρμολόγηση μιας τσάντας η οποία πωλείται στα καταστήματα για 2.600 ευρώ, δείχνουν τα έγγραφα της έρευνας, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.
Οι τσάντες Armani πωλούνται σε έναν προμηθευτή αντί 93 ευρώ, στη συνέχεια μεταπωλούνται στην Armani για 250 ευρώ και τελικά διατίθενται στα καταστήματα αντί 1.800 ευρώ.
Σε αυτό το κόστος παραγωγής δεν συνυπολογίζεται το κόστος του δέρματος ή άλλων πρώτων υλών, ενώ οι εταιρείες επιβαρύνονται, παράλληλα, και με το κόστος του σχεδιασμού, της διανομής και του marketing των προϊόντων τους.
«Γιατί κοστίζει τόσο λίγα να κατασκευάσουν το προϊόν; Τα brands χρειάζεται να κάνουν στους εαυτούς τους αυτή την ερώτηση», είπε ο Fabio Roia, πρόεδρος του δικαστικού συστήματος του Μιλάνου, που επέβλεψε τις έρευνες.
«Γιατί κοστίζει τόσο φθηνά η κατασκευή του προϊόντος;» αναρωτήθηκε ο Φάμπιο Ρόια, πρόεδρος του δικαστικού συστήματος του Μιλάνου, που επιβλέπει την έρευνα. «Τα brands πρέπει να κάνουν αυτή την ερώτηση στον εαυτό τους».
H απαντηση Dior Armani
Ο Dior, που ανήκει στον κολοσσό πολυτελείας LVMH, αρνήθηκε να σχολιάσει. Η μάρκα υπέβαλε πρόσφατα ένα υπόμνημα που περιγράφει μέτρα για την επίλυση προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού της, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα.
Ο Armani υποστηρίζει ότι είχε «μέτρα ελέγχου και πρόληψης για να ελαχιστοποιήσει τις καταχρήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού» και ότι «συνεργάζεται με τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια» με τις αρχές.
Οι εταιρείες δεν αντιμετωπίζουν διώξεις, όμως το δικαστήριο τις επέκρινε για το γεγονός ότι δεν επιβλέπουν επαρκώς την αλυσίδα παραγωγής τους. Κάποιοι από τους προμηθευτές θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη, για εκμετάλλευση εργαζομένων και μαύρη εργασία.
Οι αποκαλύψεις αυτές έρχονται την ώρα που τα ζητήματα της παραγωγής απασχολούν έντονα τη βιομηχανία της πολυτέλειας. Ενώ άλλοι κλάδοι μετέφεραν την παραγωγή τους στην Κίνα και άλλες χώρες χαμηλού κόστους, οι εταιρείες πολυτελών ειδών την κράτησαν κοντά στην έδρα τους, με το σκεπτικό ότι αυτό είναι κομμάτι της ελκυστικότητας των προϊόντων τους. Αλλά παρότι έχουν την ταμπέλα «Made in Italy», κάποια πολυτελή είδη φτιάχνονται από ξένους εργαζόμενους, πολλοί εκ των οποίων είναι Κινέζοι, υπό συνθήκες που δεν πληρούν τα νόμιμα στάνταρ, σημειώνουν οι εισαγγελείς.
Η έρευνα έρχεται σε μία περίοδο που πολλοί πελάτες των οίκων μειώνουν τις δαπάνες τους για πολυτελή είδη, λόγω των δυσκολότερων οικονομικών συνθηκών και της αύξησης των τιμών τους.
Οι εταιρείες μπορούν να θέτουν σε υψηλά επίπεδα τις τιμές λιανικής τους, εν μέρει γιατί οι αγοραστές πιστεύουν ότι τα προϊόντα τους κατασκευάζονται από ειδικά εκπαιδευμένους τεχνίτες σε εργαστήρια. Στην πραγματικότητα, ενώ τα brands κάνουν εσωτερικά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των προϊόντων, αναθέτουν σε εξωτερικούς προμηθευτές την παραγωγή. Μεγάλο μέρος αυτής της διαδικασίας λαμβάνει χώρα στην Ιταλία, όπου λειτουργούν χιλιάδες μικρές βιοτεχνίες, οι οποίες παράγουν το 50-55% των πολυτελών ρούχων και δερμάτινων ειδών του κόσμου.
Μία πρόκληση για τα brands είναι ότι αυτοί οι προμηθευτές συχνά αναθέτουν τη δουλειά σε τρίτους, που και αυτοί κάποιες φορές την αναθέτουν παρακάτω.
Η Alviero Martini, γνωστή για τις τσάντες που έχουν στο σχέδιό τους έναν χάρτη, δήλωσε πρόσφατα την έκπληξή της και τον αποτροπιασμό της όταν έμαθε ότι δύο από τους τουλάχιστον 40 προμηθευτές της είχαν αναθέσει παράνομα την παραγωγή σε τρίτους, χωρίς η ίδια να το γνωρίζει.
Η έρευνα βρήκε ότι σε αυτούς τους προμηθευτές, οι εργαζόμενοι συχνά χειρίζονται μηχανήματα στα οποία έχουν απενεργοποιηθεί οι λειτουργίες ασφαλείας, ενώ ζουν, τρώνε και κοιμούνται μέσα στις βιοτεχνίες. Η κατανάλωση ρεύματος δείχνει ότι οι εργαζόμενοι αυτοί συνήθως δουλεύουν και μετά τις 9 το βράδυ, συμπεριλαμβανομένων των σαββατοκύριακων και των αργιών.
Τα τελευταία χρόνια, πολλές μάρκες πολυτελείας έχουν εργαστεί για να ελέγξουν καλύτερα την αλυσίδα εφοδιασμού τους για μη θέσουν εν κινδύνω τη φήμη τους, να ελέγξουν την ποιότητα και να συμμορφωθούν με τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που αποσκοπούν στον περιορισμό των επιπτώσεων της βιομηχανίας της μόδας στο περιβάλλον. Ωστόσο οι προμηθευτές συχνά αναθέτουν εργασίες σε τρίτους, οι οποίοι μερικές φορές αναθέτουν υπεργολαβίες.
Ως αποτέλεσμα της ιταλικής έρευνας, οι δικαστές τον Ιούνιο έθεσαν την Manufactures Dior SRL – μονάδα του Dior – υπό τη λεγόμενη δικαστική διοίκηση, αφού αποφάνθηκαν ότι η αλυσίδα εφοδιασμού της περιελάμβανε εταιρείες κινεζικής ιδιοκτησίας στην Ιταλία που κακομεταχειρίζονταν μετανάστες εργάτες. Το ίδιο μέτρο ελήφθη κατά της Armani τον Απρίλιο και του Alviero Martini, που είναι γνωστός για τις τσάντες που απεικονίζουν χάρτες τον Ιανουάριο.
Η διοίκηση του δικαστηρίου είναι μια νομική διάταξη που αρχικά προοριζόταν ως τρόπος παρακολούθησης εταιρειών που διεισδύουν από ομάδες οργανωμένου εγκλήματος. Στο πλαίσιο της διαδικασίας, διορίζονται ειδικοί επίτροποι για να επιβλέπουν τις λειτουργίες και να ενημερώνουν το δικαστήριο σχετικά με την πρόοδο της εταιρείας στην επίλυση ζητημάτων.
Ο Alviero Martini είπε ότι ήταν «έκπληκτος και ενοχλημένος» όταν έμαθε τα ευρήματα της έρευνας και ότι δύο από τους περισσότερους από 40 προμηθευτές είχαν παράνομα αναθέσει τμήματα της παραγωγής σε τρίτους εν αγνοία του.
Η εταιρεία υποστήριξε ότι η αλυσίδα παραγωγής της είναι τεράστια και κατακερματισμένη, όπως είναι χαρακτηριστικό του κλάδου, γεγονός που δυσκολεύει τον άμεσο έλεγχο.
Μαύρη εργασία και παράνομοι μετανάστες – Τριτοκοσμικές συνθήκες υγιεινής
Η δικαστική απόφαση σχετικά με τον Dior επικεντρώθηκε σε τέσσερις εταιρείες της περιοχής του Μιλάνου στην εφοδιαστική αλυσίδα του Dior, δύο από τις οποίες προμήθευαν άμεσα τη μάρκα. Τα εργαστήρια που παράγουν τα προϊόντα απασχολούσαν δεκάδες εργάτες, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον δύο μεταναστών χωρίς χαρτιά και επτά που εργάζονταν εκτός βιβλίων, ανέφεραν οι εισαγγελείς.
Οι επιθεωρήσεις από την ιταλική αστυνομία τον Μάρτιο και τον Απρίλιο διαπίστωσαν ότι οι εργαζόμενοι υπόκεινται σε «συνθήκες υγιεινής και υγείας που είναι κάτω από το ελάχιστο που απαιτείται από μια ηθική προσέγγιση», έγραψαν οι δικαστές σε δικαστική απόφαση 34 σελίδων.
Οι εργαζόμενοι συχνά χειρίζονταν μηχανές από τις οποίες είχαν αφαιρεθεί συσκευές ασφαλείας για να αυξηθεί η παραγωγικότητα, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Στο εργαστήριο ζούσαν, έτρωγαν και κοιμόντουσαν και εργάτες. Τα δεδομένα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας έδειξαν ότι οι εργαζόμενοι συνήθως εργάζονταν από την αυγή μέχρι μετά τις 9 μ.μ., συμπεριλαμβανομένων των Σαββατοκύριακων και των αργιών.
Οι Κινέζοι υπεργολάβοι και τα μεροκάματα των 2-3 ευρώ
Όταν οι ανακριτές έφτασαν σε μια εγκατάσταση, οι εισαγγελείς είπαν ότι τρεις εργαζόμενοι που δεν είχαν τα βιβλία τους προσπάθησαν να διαφύγουν σκαρφαλώνοντας πάνω από έναν φράχτη. Συνελήφθησαν γρήγορα. Σε εκείνο το εργαστήριο και σε άλλα, οι ερευνητές εξέτασαν έγγραφα που έδειχναν τις τιμές που πλήρωναν οι προμηθευτές από τις μάρκες για κάθε προϊόν που παρήχθη.
Η δικαστική απόφαση κατά της Armani περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο μια από τις θυγατρικές της, η GA Operations, προσέλαβε δύο υπεργολάβους, οι οποίοι με τη σειρά τους προσέλαβαν έναν αριθμό κινεζικών υπεργολάβων στην Ιταλία. Οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από εργαζόμενους που είπαν ότι πληρώνονταν μόλις 2-3 ευρώ την ώρα για να εργάζονται πολλές μέρες. Αυτός ο μισθός είναι πολύ χαμηλότερος από το επίπεδο που ορίζει η συλλογική σύμβαση εργασίας που καλύπτει τον κλάδο, ανέφερε η δικαστική απόφαση.
Οι ενημερωμένοι καταναλωτές
Ο Fabio Becheri, στέλεχος μάρκετινγκ που εργάστηκε προηγουμένως για σχεδόν 20 χρόνια στην Gucci και τον ιδιοκτήτη της Kering, δήλωσε ότι οι καταναλωτές είναι όλο και πιο καλά ενημερωμένοι και ότι η χρήση υποτιθέμενων ανήθικων εργασιακών πρακτικών για την κατασκευή ενός προϊόντος υψηλών προδιαγραφών θα μπορούσε να τους απωθήσει.
«Η προσδοκία των πελατών είναι πραγματικά υψηλή, ειδικά όταν αυξάνεις την τιμή τόσο επιθετικά», είπε.
Τα ιταλικά δικαστήρια αποφάνθηκαν ότι οι εταιρείες απέτυχαν να επιβλέπουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Ωστόσο δεν είναι αντιμετωπίζουν την επιβολή προστίμων αντίθετα με ορισμένους από τους ανεξάρτητους προμηθευτές οι οποίοι ενδέχεται να κληθούν να πληρώσουν για εκμετάλλευση εργαζομένων και απασχόληση εργαζομένων χωρίς τα απαραίτητα χαρτιά.
Ο Roia, ο πρόεδρος του δικαστικού συστήματος του Μιλάνου, είπε ότι εργάζεται σε ένα προτεινόμενο πρόγραμμα για τις μάρκες μόδας για να ενισχύσουν τους ελέγχους στους προμηθευτές.
«Πρέπει να είναι υπεύθυνοι για ολόκληρη την αλυσίδα», είπε ο Roia. «Μόνο έτσι μπορούμε να σταματήσουμε αυτό το σύστημα που οδηγεί στην εκμετάλλευση των εργαζομένων».
με πληροφορίες από: Τζούλη Καλημέρη ot.gr