Το 95% των ενοικιαστών ασθμαίνει από το βάρος των ενοικίων. Τα ευρήματα της δημοσκόπησης καταρρίπτουν τον μύθο ότι η Ελλάδα έχει υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση.
Όπως γράφει στο ρεπορτάζ της η συνάδελφος Αφροδίτη Τζιαντζή για την “Εφημερίδα των Συντακτών”, Το μέγεθος της στεγαστικής κρίσης, ειδικά για τους ενοικιαστές και τα χαμηλά και μικρομεσαία εισοδήματα, αποτυπώνει η έρευνα της Metron Analysis που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής. Οι 8 στους 10 δηλώνουν ότι η άνοδος των τιμών σε ενοικίαση και αγορά ακινήτων έχει επιβαρύνει το κόστος ζωής τους, ποσοστό που ανεβαίνει στο 95% για τους ενοικιαστές.
Τα ευρήματα της εταιρείας δημοσκόπησης καταρρίπτουν τον μύθο ότι η Ελλάδα έχει υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης από την υπόλοιπη Ε.Ε. Πλέον κινούμαστε πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ το ποσοστό ενοικιαστών στα αστικά κέντρα είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Το δείγμα ερωτώμενων στην έρευνα της Metron Analysis προέρχεται κατά 82% από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (62% και 22%, αντίστοιχα), ενώ οι υπόλοιποι κατοικούν επίσης σε πόλεις. Ως εκ τούτου, το 34% είναι ενοικιαστές, ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 31%. Σε ιδιόκτητο σπίτι κατοικεί το 61% των ερωτηθέντων, έναντι 69% του μέσου όρου της Ε.Ε, και το 5% «φιλοξενείται», σε καθεστώς δωρεάν παραχώρησης.
Τα ποσοστά της Εurostat είναι ελαφρώς διαφορετικά, καθώς περιλαμβάνουν τις περιοχές της υπαίθρου, στις οποίες η ιδιοκατοίκηση είναι υψηλότερη. Ακόμα κι έτσι όμως διαπιστώνεται ότι η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία τρία χρόνια, από 73,3% το 2021 σε 69% το 2023, ενώ αυξήθηκε αντίστοιχα το ποσοστό των ενοικιαστών. Τα χαμηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης, σύμφωνα με την έρευνα, έχει η Θεσσαλονίκη με 55%. Ταξική είναι και η διαστρωμάτωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, αφού το 51% όσων αυτοπροσδιορίζονται ως εργατική τάξη νοικιάζουν σπίτι, ένα 7% δηλώνουν «φιλοξενούμενοι» και μόλις 41% έχουν δικό τους σπίτι. Αντιθέτως η ανώτερη τάξη είναι και τάξη ιδιοκτητών σε ποσοστό 84%.
ΤΑΞΙΚΗ ΜΕΡΟΛΗΨΙΑ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απόψεις των ερωτώμενων για το ευρύτερο πολιτικό-οικονομικό κλίμα. Οι δύο στους τρεις θεωρούν ότι τα πράγματα στη χώρα πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση και η μεγάλη πλειοψηφία θεωρεί ότι προσωπικά βρίσκεται στην ίδια ή σε χειρότερη θέση συγκριτικά με έναν χρόνο πριν (42% και 38%, αντίστοιχα).
Η ταξική μεροληψία της κυβέρνησης υπέρ των προνομιούχων στρωμάτων φαίνεται και από το ποιοι επικροτούν την υφιστάμενη κατάσταση και ποιοι ασφυκτιούν. Τα πράγματα πάνε χειρότερα για το 81% όσων αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στην εργατική τάξη, για το 71% των μικρομεσαίων, το 60% των μεσαίων στρωμάτων, ενώ αντιθέτως το 73% της ανώτερης τάξης (στην οποία ανήκει μόλις το 8% του δείγματος) θεωρεί ότι τα πράγματα οδεύουν στη σωστή κατεύθυνση. Ισως δεν υπάρχει πιο τρανή απόδειξη για το ποιους ωφελεί και ποιους βλάπτει η κυβερνητική πολιτική.
Εξίσου πολωμένες είναι οι αντιλήψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας, την οποία αξιολογεί αρνητικά το 60% των ερωτώμενων. Τα ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα ανάμεσα στους άνεργους, τους φοιτητές και την εργατική τάξη, αγγίζοντας ώς και το 72%. Ο ένας στους δύο εκτιμά ότι οι οικονομικές συνθήκες θα χειροτερέψουν, ενώ η απαισιοδοξία κλιμακώνεται ανάλογα με το πόσο δυσχερής είναι η κοινωνική και εργασιακή θέση των ερωτώμενων. Ετσι το 68% των ανέργων και το 69% όσων δηλώνουν επάγγελμα «οικιακά» (δηλαδή παρέχουν απλήρωτη εργασία στο σπίτι) θεωρούν ότι η οικονομία θα χειροτερέψει, ενώ το ίδιο πιστεύουν το 62% της εργατικής τάξης και το 58% των μικρομεσαίων.
Η ανώτερη τάξη πάλι έχει κάθε λόγο να αισιοδοξεί ότι η οικονομία θα πάει καλύτερα (55%), αφού αυτοί ευνοούνται άλλωστε από την αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των λίγων. Ανάλογα, ενώ οι 4 στους 10 θεωρούν ότι η προσωπική τους οικονομική κατάσταση είναι χειρότερη σήμερα από πέρυσι, το ποσοστό ανεβαίνει στο 69% για ανέργους και στο 56% για την εργατική τάξη.
ΣΕ “ΚΛΟΥΒΙΑ”
Ως προς τις συνθήκες κατοίκησης, η πλειονότητα των ενοικιαστών διαμένει σε σπίτια πολύ μικρότερα από τις ανάγκες τους, με μέσο όρο εμβαδού τα 69 τ.μ., ενώ ως ιδανικό μέγεθος ορίζουν τα 94 τ.μ. Πλάι στην τάξη των ενοικιαστών και όσων μένουν σε δικό τους σπίτι υπάρχει ένα 21% που δηλώνει ότι εκμισθώνει κάποια κατοικία, η συντριπτική πλειονότητα υπό μορφή μακροχρόνιας συμβατικής μίσθωσης έναντι της μίσθωσης τύπου Airbnb (βέβαια αρκετοί που νοικιάζουν Αirbnb μέχρι πρόσφατα δεν το δήλωναν καν).
Οπως συμπεραίνει η έρευνα, «ως προς τις γενικές αντιλήψεις που επικρατούν για την ενοικίαση και αγορά κατοικίας, αποτυπώνεται μια αίσθηση οικονομικής συμπίεσης αλλά και αρνητικών προσδοκιών για το μέλλον». Το συντριπτικό ποσοστό των ενοικιαστών (74%) θεωρεί ότι οι τιμές των ενοικίων έχουν αυξηθεί την τελευταία διετία-τριετία, με έναν στους τρεις να θεωρεί τις αυξήσεις μεγάλες, ενώ ανάλογο ποσοστό θεωρεί ότι θα αυξηθούν κι άλλο στο άμεσο μέλλον.
Παρομοίως, οι 8 στους 10 θεωρούν ότι οι τιμές των μισθωμάτων στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνονται στην αξία των ακινήτων, ποσοστό που στους ενοικιαστές φτάνει το 85%. Το 70% εκτιμά ότι οι τιμές αγοράς κατοικιών θα ανέβουν τα επόμενα χρόνια, κι ενώ το 66% θεωρεί την αγορά κατοικίας καλή επένδυση, μόνο το 10% το θεωρεί πολύ πιθανό να το κάνει στα επόμενα 10 χρόνια. Η συντριπτική πλειοψηφία (85%) εκτιμά ότι η αγορά κατοικίας είναι δύσκολη για τους νέους, ενώ το 83% της εργατικής τάξης και το 92% των μικρομεσαίων θεωρούν ότι η απόκτηση σπιτιού είναι σχετικά δύσκολη υπόθεση ώς και άπιαστο όνειρο.