Μεγάλη νίκη στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου κατέκτησαν οι Εργατικοί, με τους Συντηρητικούς να υφίστανται συντριπτική ήττα και να χάνουν το τιμόνι της εξουσίας μετά από 14 χρόνια κυβερνητικών θητειών σημειώνοντας το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία του κόμματος εδώ και 346 χρόνια.
Στα 14 χρόνια των κυβερνήσεων των Τόρις, οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στη χώρα μειώθηκαν κατά 8% σε πραγματικές τιμές. Όσον αφορά την υγεία, το πάλαι ποτέ περίφημο σύστημα NHS βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Το κόστος ζωής έχει αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια, αλλά οι μισθοί όχι. Οι εργαζόμενοι γονείς με παιδιά επηρεάζονται ιδιαίτερα: το 2023, τρία εκατομμύρια παιδιά ζούσαν σε εργατικά νοικοκυριά κάτω από το επίπεδο διαβίωσης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που όλο και περισσότεροι άνθρωποι βασίζονται στις τράπεζες τροφίμων. Ενώ η Trussel Trust, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο δίκτυο τραπεζών τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο, είχε περίπου 35 κέντρα το 2010, μέχρι το 2019 , ενώ σήμερα υπάρχουν σχεδόν 2.000.
Όταν ανέλαβαν τα κυβερνητικά τους καθήκοντά τους οι Συντηρητικοί,2,5 εκατομμύρια άνθρωποι περίμεναν ήδη ένα ραντεβού για θεραπεία στο νοσοκομείο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο στη λίστα αναμονής ήταν 7,8 εκατομμύρια άνθρωποι.
ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΕΧΟΥΝ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΡΓΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΟΥΣ
Η επιστροφή των Εργατικών στην Ντάουνινγκ Στριτ με συντριπτική πλειοψηφία, συγκρίσιμη με αυτή που είχε φέρει τον Τόνι Μπλερ στην εξουσία το 1997, συνιστά ένα ακόμη μάθημα ιστορίας: ότι ο δεξιός λαϊκισμός είναι τελικά πάντα χαμένος, ακόμα κι όταν ντύνεται από τους πανάκριβους ράφτες του Σίτι.
Δύσκολα οι Εργατικοί δύσκολα θα μπορέσουν να λύσουν άμεσα ό,τι οι Τόρις διέλυσαν σε 14χρόνια.
Αυτό βέβαια θα μπορούσε να δώσει νέα ισχυρή ώθηση στον ακροδεξιό Νάιτζελ Φάρατζ, που κατόρθωσε να εκλεγεί χθες , μετά από 7 αποτυχημένες προσπάθειες.
«Τα καταφέραμε! Η αλλαγή αρχίζει τώρα» δήλωσε ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ στην πανηγυρική ομιλία του, καθώς φαίνεται πως εξασφαλίζει την πλειοψηφία στο βρετανικό κοινοβούλιο των 650 εδρών.
«Δεν σας υπόσχομαι ότι θα είναι εύκολο. Δεν αρκεί να πατήσεις ένα κουμπί για να αλλάξει μια χώρα. Αυτό απαιτεί δύσκολη δουλειά, υπομονετική δουλειά, δουλειά με αποφασιστικότητα» και ίδιος υποσχέθηκε να ενσαρκώσει στη Ντάουνινγκ Στριτ την «εθνική ανανέωση» που περιμένουν οι ψηφοφόροι.
To μέχρι χθες αντιπολιτευτικό κόμμα κερδίζει τουλάχιστον 367 έδρες (326 απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία), σύμφωνα με προβλέψεις βρετανικών μέσων λίγο πριν την τελική ενσωμάτων των ψήφων. Η επίδοση των Εργατικών είναι ελαφρώς χαμηλότερη από εκείνη του Τόνι Μπλερ το 2005 .
Οι Τόρις «εξαφανίζονται» λόγω των ποσοστών τους, περίπου στο 24% που συνεπάγεται μείωση ύψους 21%. Οι μεγάλες κοινοβουλευτικές απώλειες αφήνουν χωρίς έδρα ανώτερα στελέχη, όπως η Πένι Μόρντοντ -που θεωρούνταν πιθανή διάδοχος του Ρίσι Σούνακ- και οι Τζέικομπ Ρις-Μογκ και Γκραντ Σαπς.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός αναγνώρισε την ήττα της παράταξής του, ανακοινώνοντας ότι τηλεφώνησε στον Στάρμερ, για να τον συγχαρεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη της αποτυχίας. Προηγήθηκε σειρά κρίσεων που σημάδευσαν τα τελευταία χρόνια της βρετανικής κυβέρνησης -διαμάχες για το Brexit, εναλλαγή πρωθυπουργών και σκάνδαλα και εσωτερικές συγκρούσεις για τους Τόρις-.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έρχονται τρίτοι με 66 βουλευτές, ενώ το ακροδεξιό κόμμα Reform UK κερδίζει τέσσερις έδρες. Ο αρχηγός του και φυσιογνωμία της σκληροπυρηνικής δεξιάς Νάιτζελ Φάρατζ θα γίνει εντέλει βουλευτής. Από την πλευρά του χαιρέτισε την αρχή μιας «εξέγερσης εναντίον του κατεστημένου».
Το BBC προβλέπει ότι η συμμετοχή θα είναι 60%. Πρόκειται για το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής σε εκλογές της χώρας από το 1885. Μόνο το 59% το 2001 ήταν χαμηλότερο.
Τα πρωτοσέλιδα του βρετανικού Τύπου συμφωνούν ότι η εργατική «πλημμυρίδα» επιτεύχθηκε από τον Κιρ Στάρμερ.
Χάρη στη μεγάλη μεταστροφή του εκλογικού σώματος θα λάβει σήμερα από τον βασιλιά Κάρολο Γ’ την εντολή για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Έτσι ένας μετριοπαθής ηγέτης της κεντροαριστεράς θα εγκατασταθεί στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ σε μια περίοδο ανόδου της ακροδεξιάς, λίγες μέρες μετά την ιστορική νίκη Λεπέν στη Γαλλία.
Ο 61χρονος πρώην δικηγόρος με ειδίκευση στα ανθρώπινα δικαιώματα εισήλθε στην πολιτική πριν από μόλις εννέα χρόνια. Στην προεκλογική εκστρατεία υποσχέθηκε την επιστροφή στη «σταθερότητα» και στη «σοβαρότητα» με μια πολύ αυστηρή διαχείριση των δημόσιων δαπανών.
Ένας όχι ιδιαίτερα χαρισματικός πολιτικός υπόσχεται τώρα να μεταμορφώσει τη χώρα με τον ίδιο τρόπο που κατάφερε να κάνει να ανακάμψει το Εργατικό Κόμμα, αφού διαδέχθηκε το 2020 τον αριστερό Τζέρεμι Κόρμπιν, επαναφέροντάς το στο κέντρο σε ό,τι αφορά την οικονομία.
Ο Στάρμερ διαβεβαιώνει πως θέλει να τονώσει την ανάπτυξη, να αναμορφώσει τις δημόσιες υπηρεσίες, να ενισχύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων, να μειώσει τη μετανάστευση και να ξαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση – χωρίς να επανέλθει στο Brexit, θέμα ταμπού στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Η μελλοντική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει «δύσκολες επιλογές» μπροστά στην «έκταση της πρόκλησης», προειδοποίησε πάντως η Ρέιτσελ Ριβς, η οποία αναμένεται ότι θα γίνει η πρώτη γυναίκα υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Οι πολίτες συχνά περιμένουν μήνες για ραντεβού στο εθνικό σύστημα υγείας. Επίσης μέσα στις επόμενες ημέρες μπορεί να μην υπάρχει πια θέση στις φυλακές.