Δυσαρεστημένη είναι η Ευρ. Επιτροπή με το νομοσχέδιο-εφιάλτη της κυβέρνησης της Ν.Δ. για την αγοραπωλησία αίματος και των προϊόντων του που ετοιμάζεται να καταθέσει μετά τις ευρωεκλογές. Το 90σέλιδο νομοσχέδιο για την «Αναδιοργάνωση του συστήματος διαχείρισης αίματος, συστατικών αίματος και προϊόντων αίματος ως ΟΑΠΑ», που αποκάλυψε η «Εφ.Συν.» («Ομάδα αίματος resus… εμπορικό σχεδιάζει η κυβέρνηση», 27/5) πετάει στα σκουπίδια τις αρχές της αιμοδοσίας που βασίζονται στην προσφορά και στον εθελοντισμό και δημιουργεί ένα σκοταδιστικό, ανεξέλεγκτο πλαίσιο για το αίμα και τα προϊόντα του στη χώρα.
Να σημειωθεί ότι η αρμοδιότητα και η ευθύνη για τη συλλογή, διάθεση και διαχείριση του αίματος και των συστατικών του για μετάγγιση ή και κλασματοποίηση ανήκει στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και τα Κέντρα Αίματος στις Νοσοκομειακές υπηρεσίες αιμοδοσίας με νομοθεσία του 2005.
Με το σχέδιο νόμου που επεξεργάζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα δίνεται η δυνατότητα σε ΟΤΑ και Εκκλησία, σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου καθώς και σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, να ιδρύουν ιδιωτικά κέντρα συλλογής αίματος προς μετάγγιση ή και κλασματοποίηση, καθώς και κέντρα συλλογής πλάσματος προς κλασματοποίηση.
Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν σχολιάζει νομοσχέδια, σε ανακοίνωσή της τονίζει με νόημα ότι οι φορείς των κρατών-μελών πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις της Επιτροπής. «Εναπόκειται σε κάθε κράτος-μέλος να θεσπίσει την οργάνωση και τη νομοθεσία για τις εθνικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών αίματος», δήλωσε εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν στην «Εφ.Συν.». «Αυτές οι πρακτικές πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ασφάλεια και την ποιότητα του αίματος και του πλάσματος, όπως ορίζονται στην Οδηγία 2002/98/ΕΚ της Ε.Ε. και στην εκτελεστική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για επίβλεψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Ολοι οι φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, πρέπει να πληρούν αυτές τις απαιτήσεις», σημείωσε σε πρωτοφανώς αυστηρή γλώσσα για Κομισιόν, παραπέμποντας στη νομοθετική πρότασή της για τη βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας των ουσιών ανθρώπινης προέλευσης (SoHO), συμπεριλαμβανομένου του αίματος και του πλάσματος, για την οποία θυμίζει ότι εγκρίθηκε ως νόμος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
ΣΙΓΗ ΑΠΟ ΑΔΩΝΗ
Το υπουργείο Υγείας έχει ήδη κληθεί να δώσει εξηγήσεις για το ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου που ετοιμαζόταν να καταθέσει και προφανώς να αλλάξει… ρότα άρδην προς μία «εθελοντική και μη αμειβόμενη δωρεά», όπως προβλέπει ο 360 σελίδων Ευρωπαϊκός Κανονισμός, που τονίζει ότι «οι δωρεές για τις ουσίες ανθρώπινης προέλευσης θα πρέπει να είναι κατ’ αρχήν εθελοντικές και μη αμειβόμενες και δεν πρέπει να παρέχονται στους δωρητές οικονομικά κίνητρα για να δωρίσουν».
Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός στοχεύει στην ενιαία διαχείριση του αίματος, του πλάσματος, των ιστών και κυττάρων για μεταμοσχεύσεις στην Ευρώπη, ενώ το προσχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας ασχολείται μόνο με την ρύθμιση της εμπορικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων που θα παράγουν φάρμακα με πρώτη ύλη το πλάσμα που θα συλλέγεται από τους Έλληνες δωρητές.
Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση προβλέπει να αφαιρεθούν οι αρμοδιότητες από το Εθνικό Κέντρο Αίματος (ΕΚΕΑ) και να μεταφερθούν σε μια νέα Ανεξάρτητη Αρχή που θα δημιουργηθεί.
Εν τω μεταξύ, ο λαλίστατος και επί παντός επιστητού τοποθετούμενος υπουργός Υγείας Αδ. Γεωργιάδης σε αυτή την πολύ σοβαρή περίπτωση για τη δημόσια υγεία μοιάζει να έχει καταπιεί τη γλώσσα του.
Εκτός από τις Ενώσεις των μεταγγισιοεξαρτώμενων ασθενών, που ανατριχιάζουν στην ιδέα του εμπορίου αίματος, και η επιστημονική κοινότητα επισημαίνει τους κινδύνους μιας τέτοιας νομοθέτησης. «Η ιδιωτική επ’ αμοιβή συλλογή αίματος ή/και πλάσματος, πέραν του ηθικού διλήμματος που θέτει, της πώλησης δηλαδή ανθρώπινων ιστών που επί της ουσίας δεν διαφέρει από την αγοραπωλησία οργάνων, θέτει πρωτίστως και ένα θέμα ασφάλειας», λέει στην «Εφ.Συν.», η Χάρις Ματσούκα, πρώην πρόεδρος του ΕΚΕΑ, αιματολόγος. «Είναι σαφές, και καταδεικνύεται από δεκάδες μελέτες, ότι η εθελοντική προσφορά αίματος – πλάσματος παρέχει ασφαλέστερα προϊόντα, καθώς το κίνητρο της αποζημίωσης υπονομεύει την ειλικρινή δήλωση του ιστορικού του δότη. Περίτρανη απόδειξη αποτελεί το σκάνδαλο που συγκλονίζει τη Βρετανία για τη μόλυνση με ηπατίτιδα και AIDS 3.000 αιμορροφιλικών τις δεκαετίες ’70-90 επειδή μεταγγίστηκαν με παράγοντες πήξης από τις ΗΠΑ, που συνέλεγαν πλάσμα από αμειβόμενους δότες κρατούμενους φυλακών. Η εθελοντική αιμοδοσία χωρίς κανένα κίνητρο, με αλτρουιστικούς σκοπούς, αποτελεί μακράν την ασφαλέστερη πηγή αίματος», τονίζει.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ: ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΜΕ ΜΟΛΥΣΜΕΝΟ ΑΙΜΑ
Εκθεση-κόλαφος κατηγορεί ξεκάθαρα την Ντάουνινγκ Στριτ και το βρετανικό ΕΣΥ για συστηματική απόκρυψη της μόλυνσης πάνω από 30.000 ανθρώπων με ηπατίτιδα C ή και HIV
Μια αλήθεια που συγκαλύφθηκε: η έρευνα για το τεράστιο σκάνδαλο του μολυσμένου αίματος που χορηγήθηκε σε ασθενείς και στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 3.000 ανθρώπους στη Βρετανία, από τη δεκαετία του ’70 μέχρι και εκείνη του ’90, αναδεικνύει τις ευθύνες των αρμόδιων αρχών.
Επί είκοσι χρόνια, χιλιάδες άνθρωποι που έπασχαν από αιμορροφιλία ή υποβάλλονταν σε χειρουργική επέμβαση, μολύνθηκαν από τους ιούς της ηπατίτιδας C και του HIV, από το αίμα που τους μεταγγίστηκε.
«Το εύρος αυτού που συνέβη είναι τρομακτικό», σχολίασε στην έκθεση των 2.500 σελίδων ο πρώην δικαστής Μπράιαν Λάνγκσταφ, στον οποίο ανατέθηκε το 2018 η διεξαγωγή αυτής της τεράστιας έρευνας.
Χρειάστηκαν επτά χρόνια, καταθέσεις χιλιάδων μαρτύρων και η μελέτη δεκάδων χιλιάδων εγγράφων για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αλήθεια «αποσιωπήθηκε επί δεκαετίες» και ότι το σκάνδαλο «θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί».
«Αυτή η καταστροφή δεν ήταν τυχαία. Οι μολύνσεις συνέβησαν επειδή οι αρμόδιοι –οι γιατροί, οι υπηρεσίες διαχείρισης του αίματος και οι διαδοχικές κυβερνήσεις– δεν έδωσαν προτεραιότητα στην ασφάλεια των ασθενών», τόνισε ο Μπράιαν Λάνγκσταφ στην ανακοίνωσή του.
Λόγω έλλειψης αίματος, το δημόσιο σύστημα υγείας της Βρετανίας, το NHS, είχε στραφεί σε Αμερικανούς προμηθευτές οι οποίοι πλήρωναν τους αιμοδότες – μεταξύ αυτών και άτομα σε ομάδες υψηλού κινδύνου και κρατούμενους. «Η αντίδραση των αρχών απλώς επιδείνωσε την οδύνη των θυμάτων», πρόσθεσε ο δικαστής.
Η έκθεση για τη «χειρότερη ιατρική καταστροφή» στην ιστορία του NHS καταγράφει μια μακρά λίστα αστοχιών των αρχών. Το NHS δεν ενημέρωσε παρά μόνο όταν ήταν πολύ αργά τους ασθενείς που μολύνθηκαν, κάποιες φορές έπειτα από χρόνια. Παράλληλα, οι αρχές δεν απέσυραν τα προϊόντα αίματος όταν εκφράστηκαν αμφιβολίες για την ποιότητά τους. Το NHS δεν επιδίωξε ενεργά να μειώσει τις εισαγωγές αίματος από τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα οι δωρεές αίματος στη Βρετανία δεν ελέγχονταν επαρκώς.
Στην έκθεση επισημαίνεται η ευθύνη των διαδοχικών κυβερνήσεων που καθυστέρησαν να αντιδράσουν όταν ξέσπασε το σκάνδαλο. «Είναι καιρός πλέον να αναγνωρίσουμε σε εθνικό επίπεδο αυτήν την καταστροφή και να χορηγήσουμε μια δίκαιη αποζημίωση σε όσους υπέστησαν βλάβη», ανέφερε ο Λάνγκσταφ.
Η σημερινή είναι μια «αξιομνημόνευτη ημέρα», σχολίασε σε συνέντευξη Τύπου ο Αντριου Εβανς, ο ιδρυτής της οργάνωσης “Tainted Blood” («Μολυσμένο Αίμα»), αιμορροφιλικός που μολύνθηκε από τον HIV και την ηπατίτιδα C όταν ήταν πέντε ετών. «Κάποιες φορές είχαμε την εντύπωση ότι φωνάζαμε στο κενό, αυτά τα τελευταία σαράντα χρόνια. Αυτό που συνέβη σήμερα αποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί στη Βρετανία», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος της ένωσης αιμορροφιλικών Heomophilia Society, Κλάιβ Σμιθ, εξέφρασε τη λύπη του επειδή, λόγω της καθυστέρησης πολλών ετών, «δυστυχώς (…) πολλοί είναι εκείνοι που δεν θα δικαιωθούν».