Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε ψήφισμα για την καθιέρωση ετήσιας ημέρας μνήμης της σφαγής της Σρεμπρένιτσα στη Βοσνία το 1995, παρά τις οργισμένες αντιδράσεις των Σέρβων της Βοσνίας και του Βελιγραδίου.
Το κείμενο που αποτελεί εισήγηση της Γερμανίας και της Ρουάντα προκειμένου να ανακηρυχθεί η 11η Ιουλίου ως η παγκόσμια μέρα μνήμης στη Σρεμπρένιτσα έχει ήδη προκαλέσει σειρά αντιδράσεων, τόσο από τη Σερβία όσο και από τους Σερβοβόσνιους.
Στην ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση των 193 μελών, 84 κράτη ψήφισαν υπέρ, 19 κατά και 68 αποχές, γεγονός που αντανακλά τις ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας για τον αντίκτυπο στις προσπάθειες συμφιλίωσης των διαιρεμένων εθνοτήτων της Βοσνίας.
Ελλάδα και Κύπρος απείχαν.
Το ψήφισμα ορίζει την 11η Ιουλίου ως “Διεθνή Ημέρα Προβληματισμού και Μνήμης για τη Γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα το 1995”, η οποία θα γιορτάζεται κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από εφέτος.
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος, απείχαν από τη ψηφοφορία λέγοντας-όπως τονίζουν ελληνικές διπλωματικές πηγές πως: «θεωρούμε ότι δεν είναι κατάλληλη χρονική συγκυρία καθώς μπορεί να δοθεί ένα μήνυμα που να λειτουργεί ανασταλτικά ως προς τις προσπάθειες περιφερειακής συμφιλίωσης αλλά και τις προσπάθειες ενταξιακής προοπτικής των Βαλκανίων».
Να σημειωθεί ότι η διακήρυξη αναφέρεται στα γεγονότα του πολέμου της Βοσνίας το 1995 και τη σφαγή 8.000 μουσουλμάνων της Βοσνίας, που στην ιστορία έμειναν ως «η σφαγή της Σρεμπρένιτσα».
Η…ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΚΡΟΔΕΞΙΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΗΣ ΒΟΣΝΙΑΣ
Αν μια ελληνική δημοσιογραφική ομάδα ήταν αυτή (και η σημαντική της έρευνα) που ανέδειξε τον βρώμικο ρόλο και τη συμμετοχή ελλήνων ακροδεξιών εθνικιστών και φασιστών στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, αυτή δεν ήταν άλλη από την δημοσιογραφική ομάδα του “Ιού” της “Ελευθεροτυπίας”.
Το 2005 η ομάδα του “Ιού” αποκάλυπτε πως «τον Ιούλιο του 1993, ο Κώστας Καζόπουλος από το Βορεινό Πέλλας. Ηταν 33 χρόνων, πολεμοχαρής και πρώην λοχίας των ειδικών δυνάμεων («Espresso» 7.11.02). Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, δυο άλλοι εθελοντές -ο ένας εργάτης στη λαχαναγορά, ο άλλος σερβιτόρος και πρώην ναυτικός- συμμετέχουν επί δίμηνο στην πολιορκία του Σαράγεβο («Ελ. Τύπος» 17.3.94). Το Μάρτη του 1994, μεταξύ των πολιορκητών της βοσνιακής πρωτεύουσας υπάρχει ένας μόνο Ελληνας, που βρίσκεται εκεί από το καλοκαίρι για «προσωπικούς λόγους» («Τα Νέα» 22.3.94). 
Η μαζικοποίηση θα έρθει τους επόμενους μήνες, χάρη στην ενθουσιώδη προβολή των «πρωτοπόρων» από τα ελληνικά ΜΜΕ. Από τη μελέτη των σχετικών δημοσιευμάτων, προκύπτουν δύο κυρίως πηγές εθελοντών: ο χώρος των «επαγγελματιών» (μισθοφόροι, σεκιουριτάδες, ποινικοί) κι αυτός της ναζιστικής ακροδεξιάς. Στην πράξη, βέβαια, οι δύο «δεξαμενές» αποτελούσαν μάλλον συγκοινωνούντα δοχεία, όπως πιστοποιούν η συνύπαρξη «επαγγελματιών» και «ακροδεξιών» στις ίδιες μονάδες και οι από κοινού πανηγυρικές φωτογραφήσεις τους.
Το καλοκαίρι του 1995, οι περισσότεροι εθελοντές ανήκουν σε δυο σχηματισμούς. Κάποιοι πολιορκούν το Σαράγεβο, συνεργαζόμενοι με τους ακροδεξιούς «Τσέτνικ». Οι υπόλοιποι έχουν συγκροτήσει από το Μάρτιο του 1995 την «Ελληνική Εθελοντική Φρουρά» (ΕΕΦ), μονάδα ενσωματωμένη στον τακτικό σερβοβοσνιακό στρατό, με έδρα τη Βλασένιτσα. Πρώην μισθοφόρος στη Ζάμπια, με επαγγελματική συμμετοχή «σε “επιχειρήσεις” σε διάφορες χώρες της Κεντρικής Αφρικής», ο Νέστωρ Χρυσαΐτης κατατάσσεται τον Οκτώβριο του 1994 στο σερβοσνιακό στρατό και το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς μετέχει στην πολιορκία του Σαράγεβο. Θα επιστρέψει στην Αθήνα για χριστουγεννιάτικες διακοπές, συνοδευόμενος από το δημοσιογράφο Κώστα Παπαπέτρου («Τα Νέα» 11.1.95).
Επεισοδιακότερη ήταν η διαδρομή του Θρακιώτη Λευτέρη Σπουργίτη: ύστερα από στρατιωτική θητεία στα ΟΥΚ, και καταδικασμένος πρωτόδικα σε 8μηνη φυλάκιση για κλοπή όπλου από την Εθνοφυλακή («Ελ. Τύπος» 31.8.95), έφυγε για τη Βοσνία. Ως κίνητρό του, σε μια συνέντευξή του αναφέρει τον έρωτά του για μια Σέρβα («Αδ. Τύπος» 6.8.95) ενώ σε μια άλλη την επιθυμία του να δοκιμάσει τις ικανότητές του και ν’ αποκτήσει εμπειρία («Τα Νέα» 5.7.94). Την άνοιξη του 1994 υπηρετεί στους «Λύκους του Ζβόρνικ», αργότερα στις «Τίγρεις» του διαβόητου Αρκάν, ενώ έδωσε το παρών και στην ΕΕΦ. Το Μάιο του 1995, οι πρώην σύντροφοί του τον καταγγέλλουν δημόσια: «Δημιουργούσε προβλήματα, έκλεβε και αναγκαστήκαμε να τον διώξουμε», δηλώνει χαρακτηριστικά ο υποδιοικητής της μονάδας, Τρύφων Βασιλειάδης. «Τώρα πολεμάει με τους μουσουλμάνους έμμισθος και ντροπιάζει την Ελλάδα. Εσπειρε τη διχόνοια και στο τέλος πούλησε τη συνείδησή του στον εχθρό» («Αδ. Τύπος» 6.5.95). Στην πραγματικότητα, όπως ο ίδιος μάς διευκρίνισε μετά την αναδημοσίευση της αποκήρυξης στον “Ιό”, είχε σταλεί από τον Αρκάν να εκπαιδεύσει τις ειδικές μονάδες των μουσουλμάνων του Μπίχατς που πέρασαν στο πλευρό των Σέρβων. Την ίδια εποχή περιγράφει στον «Αδέσμευτο Τύπο» (6.8.95) τα όνειρά του για το μέλλον: «Ισως βρω δουλειά ως σωματοφύλακας κάπου»
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΑΖΙ Ι ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ
Πιο συγκροτημένο πολιτικά ήταν το προφίλ της δεύτερης κατηγορίας εθελοντών. «Η Ευρώπη ανήκει στους Λευκούς και τους Χριστιανούς» εξηγεί χαρακτηριστικά στην «Ελεύθερη Ώρα» (25.9.95) ο Σπύρος Τζανόπουλος, λοχίας της ΕΕΦ που μετείχε στην επίθεση κατά της Σρεμπρένιτσα. «Εγώ, όπως και πολλοί άλλοι Ελληνες εθελοντές, ανήκουμε σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, συγκεκριμένα ανήκουμε στη Χρυσή Αυγή, κι αυτός ήταν ο κύριος λόγος που ανεβήκαμε επάνω», ξεκαθαρίζει στο δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, τον Αύγουστο του 1995, ο Μιχάλης Μαυρογιαννάκης. «Αγωνιζόμαστε για μια Μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη δίχως μουσουλμάνους και αμερικανοσιωνιστές», συμπληρώνει στην ίδια συνέντευξη ο Αποστόλης Μπάμπος.
Οι Ελληνες ναζί δεν έκρυβαν όμως τη συμβολή τους στο εγχείρημα. Το αντίθετο, μάλιστα. Με πρωτοσέλιδό της, η «Χρυσή Αυγή» (2.6.95) διαφήμισε τη δράση των μελών της στο πλευρό των «Τσέτνικ». Ακολούθησαν αλλεπάλληλα δημοσιεύματα, με αποκορύφωμα μια ολοσέλιδη συνέντευξη εθελοντών όπου τονίζουν ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων εθελοντών είναι λιγότερο ή περισσότερο συνειδητοποιημένοι Εθνικιστές», οι δε χρυσαυγίτες εκπροσωπούνται στις τάξεις τους «περισσότερο από κάθε άλλη οργάνωση ή κόμμα» (28.7.95).
Τόσο η κατάληψη της Σρεμπρένιτσα όσο και η σφαγή που ακολούθησε υπήρξαν έργο του «σώματος Ντρίνα» του σερβοβοσνιακού στρατού, οργανικό τμήμα του οποίου αποτελούσε η ΕΕΦ. Η απόδοση συγκεκριμένων εγκλημάτων σε συγκεκριμένα άτομα είναι βέβαια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Σύμφωνα πάντως με την εμπεριστατωμένη έκθεση του Ολλανδικού Ινστιτούτου Πολεμικής Τεκμηρίωσης, Ελληνες εθελοντές ήταν παρόντες στο προσφυγικό στρατόπεδο Ποτότσαρι (12-13.7.95), όπου δολοφονήθηκαν 100-400 άμαχοι (NIOD, «Srebrenica -a “safe” area», Αμστερνταμ 2002). 
Οφθαλμοφανέστερη είναι η πολιτική πλευρά της υπόθεσης. Ενώ στη Σρεμπρένιτσα είχαν αρχίσει οι μαζικές εκτελέσεις, τα αθηναϊκά ΜΜΕ πανηγύριζαν για τη νίκη των ελληνοσερβικών όπλων και την έπαρση των εθνικών μας συμβόλων πάνω από την κατακτημένη πόλη: «τέσσερις σημαίες, η σερβική, η ελληνική, η σημαία της Βεργίνας και του Βυζαντίου κυματίζουν μαζί», μας πληροφορούσε με ενθουσιασμό το «Εθνος» (13.7.95), ως «απόδειξη της αγάπης και της αλληλεγγύης των δυο λαών, της ευγνωμοσύνης των Σέρβων στρατιωτών για τη βοήθεια των Ελλήνων που πολεμούν κοντά τους». 
Η φωτογραφία που βλέπουμε είναι από την Ανοιξη του 1995: Πρόκειται για τη κλασική φωτογραφία στην περιοχή Βλασένιτσα, με τη χρυσαυγίτικη αφρόκρεμα της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς ΕΕΦ. Εικονίζονται σε αρχαιοελληνικό (και καθόλου ναζιστικό) χαιρετισμό πρώην και νυν μέλη της Χρυσής Αυγής: Μπέλμπας Απόστολος, Μαυρογιαννάκης Μιχάλης, Σωκράτης Κουσουμβρής (με τις πατερίτσες), ο Κώστας και άλλοι δύο.