Πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση κατέθεσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης προς την ολομέλεια της βουλής, με αφορμή το δημοσίευμα του «Βήματος της Κυριακής» για αλλοίωση των διαλόγων του σταθμάρχη της Λάρισας με τους μηχανοδηγούς το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023, που θα μείνει στη συλλογική μνήμη ως το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα -πιθανότατα και έγκλημα- στη χώρα.
Τα στοιχεία βοούν, σύμφωνα και με τα αυθεντικά ηχητικά από τα Τέμπη, που έφερε στο φως η «Εφ.Συν.», τουλάχιστον όσον αφορά την παραποίηση των διαλόγων, που προφανή στόχο είχαν να δημιουργήσουν κλίμα στην κοινή γνώμη περί ανθρώπινου λάθους στα Τέμπη, κάτι στο οποίο έχουν επενδύσει από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός. Το στοίχημα είναι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκη θα δώσει έστω και την ύστατη στιγμή απαντήσεις, τουλάχιστον προς τους πολίτες που στη συντριπτική πλειονότητά τους πιστεύουν ότι είναι σε εξέλιξη προσπάθεια συγκάλυψης ενός εγκλήματος.
Ήδη τα κόμματα της αντιπολίτευσης -πλην «Νίκης» και «Σπαρτιατών»- έχουν δηλώσει ότι θα στηρίξουν την πρωτοβουλία του Νίκου Ανδρουλάκη, παρά το γεγονός ότι, με δεδομένη τη δύναμη των κομμάτων, μόνο με κάποια ανατροπή, προερχόμενη από τα κυβερνητικά έδρανα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση της κυβέρνησης. Υπέρ της πρότασης μομφής, με διαφορετική αιτιολόγηση, έχουν ταχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, που ζητά παραίτηση Μητσοτάκη και εκλογές, το ΚΚΕ (δεν την υπογράφει, αλλά θα την ψηφίσει), η Νέα Αριστερά, η Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, μετά τον αρχικό πανικό, για μια ακόμη φορά προσπαθεί να αποσείσει για μια ακόμη φορά της ευθύνες της, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη να βλέπει «προσπάθεια αποσταθεροποίησης» της χώρας, και να καταγγέλλει την αντιπολίτευση για «αντικυβερνητική εκστρατεία με αιχμή μία εθνική τραγωδία και όχημά της την κυνική εκμετάλλευση του πόνου».
«Εκλογές τώρα»
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, μέσω του προέδρου του, Στέφανου Κασσελάκη, ζήτησε από τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί «ήρεμα και με στοιχειώδη αξιοπρέπεια» και να οδηγηθεί η χώρα «συντεταγμένα σε δημοκρατικές εκλογές».
Μάλιστα, πρόσθεσε ότι οι κάλπες πρέπει να στηθούν «με την παρουσία, διεθνών παρατηρητών, διότι ένας πρωθυπουργός που υπό την ηγεσία του μοντάρονται στοιχεία εγκλήματος, παρακολουθούνται πολιτικοί και στρατιωτικοί από ΕΥΠ – Predator και διοχετεύονται απόρρητα προσωπικά δεδομένα με σκοπό την εκλογική εργαλειοποίηση, δεν μπορεί να διενεργήσει αδιάβλητες εκλογές χωρίς αμφιβολία».
«Τρία κρίσιμα ερωτήματα»
Μία μέρα μετά την πρόταση Ανδρουλάκη, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. εξήγησε ότι τους λόγους που ελήφθη αυτή η απόφαση.
«Πρόκειται για μια σειρά από πλήγματα στο κράτος δικαίου, ιδίως όσον αφορά στο έγκλημα των Τεμπών και στην επιχείρηση συγκάλυψης. Μετά και το δημοσίευμα, για εμάς ήταν θεσμικός μονόδρομος η κατάθεση πρότασης δυσπιστίας κατά μιας Κυβέρνησης η οποία αποδεικνύεται ότι από τις πρώτες στιγμές της τραγωδίας είχε ως πρώτο μέλημα τη συγκάλυψη» τόνισε ο Δημήτρης Μάντζος.
Και έθεσε ξανά τα εξής τρία κρίσιμα ερωτήματα, που η κυβέρνηση αρνείται να απαντήσει: «Ποιος, την ώρα που ο ελληνικός λαός ήταν βυθισμένος στο σοκ και το πένθος, είχε την προτεραιότητα και τη μόνη έγνοια να παρέμβει στο κρίσιμο ανακριτικό υλικό; Ποιος είχε πρόσβαση πριν την Ελληνική Αστυνομία και την Ελληνική Δικαιοσύνη στο κρίσιμο οπτικοακουστικό υλικό; Ποιος επεξεργάστηκε τις συνομιλίες για να ενισχύσει τη θεωρία του ανθρώπινου λάθους; Ποιος εν τέλει τις διέρρευσε και τις διένειμε σε φίλια προς την Κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης;»
Και τόνισε ότι «την ώρα που 8 στους 10 πολίτες στις έρευνες κοινής γνώμης βλέπουν συγκάλυψη, η κυβέρνηση μας λέει ότι φταίνε τρεις άνθρωποι -εκ των οποίων οι δυο δεν ζουν για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους- και επιπλέον πως φταίει η αντιπολίτευση γιατί κρατά ανοικτή τη διερεύνηση ενός εγκλήματος. Αυτά ζούμε. Ο κ. Μητσοτάκης την προηγούμενη εβδομάδα διέφυγε από τη Βουλή, όπως και ο κ. Καραμανλής. Τώρα θα έρθουν στη Βουλή και δεν θα διαφύγουν ξανά».
Επιφύλαξε πάντως σκληρή κριτική στις δηλώσεις του Στέφανου Κασσελάκη περί προσφυγής στις κάλπες με διεθνείς παρατηρητές, μιλώντας για «σόου», τονίζοντας ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ «δεν κατανοεί ότι αποπροσανατολίζει και δίνει το δικαίωμα στην Κυβέρνηση να ασχοληθεί με τις ακατάληπτες και εξωθεσμικές του προτάσεις, αντί να απολογηθεί για τα ερωτήματα». Και πρόσθεσε: «Έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που η χώρα είχε ανάγκη διεθνών παρατηρητών. Καταλαβαίνει τι είπε;» σημείωσε.
Ναι μεν, αλλά από ΚΚΕ
Το ΚΚΕ θα στηρίξει την πρόταση μομφής, ψηφίζοντάς την, αλλά αφήνοντας αιχμές προς όλους. «Φυσικά, εφόσον κατατεθεί πρόταση μομφής απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ, το ΚΚΕ θα τη στηρίξει με το δικό του σκεπτικό, όπως κάνει πάντα. Άλλωστε, το ΚΚΕ εκφράζει τη μομφή του απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ καθημερινά, με την πρωτοπόρα συμβολή του στους εργατικούς, λαϊκούς και νεανικούς αγώνες που έχουν στριμώξει την κυβέρνηση και στους οποίους το ΠΑΣΟΚ ήταν, όχι μόνο προκλητικά απόν, αλλά και τις περισσότερες φορές απέναντι».
«Συγκάλυψη τέλος, το δίκιο θα κερδίσει»
Η Νέα Αριστερά, μέσω πηγών του κόμματος, σχολίασε ότι ο πρωθυπουργός, «πριν από λίγες μέρες αναρωτήθηκε στις Βρυξέλλες από πού προκύπτει η κυβερνητική συγκάλυψη για το έγκλημα των Τεμπών. Στην απορία του απαντά το χτεσινό δημοσίευμα του Βήματος για την κοπτοραπτική των ηχητικών συνομιλιών του σταθμάρχη Λάρισας με οδηγούς αμαξοστοιχιών».
Και τόνισε ότι «πρόκειται για μια συγκλονιστική αποκάλυψη που έρχεται να προστεθεί στη μακρά σειρά κυβερνητικών παρεμβάσεων στην εξεταστική επιτροπή», καλώντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη να «σταματήσει λοιπόν να απορεί υποκριτικά», «γιατί υπόλογος για τη συγκάλυψη είναι μόνο ο ίδιος. Ο κύριος Μητσοτάκης είναι ο αρχιερέας της συγκάλυψης».
Εξηγώντας την απόφαση να στηρίξει την πρόταση δυσπιστίας η Νέα Αριστερά, οι πηγές του κόμματος επισημαίνουν ότι δεν θα μπορούσε να μην το κάνει «αφού η πρόταση για δυσπιστία προς την κυβέρνηση και η ανάγκη μετώπου της δημοκρατικής αντιπολίτευσης είναι πρόταση της Νέας Αριστεράς από τις 6 Μαρτίου», προσθέτουν.
Ωστόσο, δεν αφήνουν στο απυρόβλητο τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τον πρόεδρό του, και γιατί είχαν απορρίψει την πρόταση δυσπιστίας της Νέας Αριστεράς, αλλά και για τις δηλώσεις του Στέφανου Κασσελάκη, λέγοντας ότι «επιβεβαιώνεται ότι η σοβαρότητα είναι το κύριο χαρακτηριστικό που λείπει από την αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα» και πως «χρειάστηκε επεξηγηματικό tweet από την εκπρόσωπο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ για να ερμηνευτεί η υπερφίαλη και αμήχανη δήλωση του κ. Κασσελάκη και ενώ εν τω μεταξύ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ειρωνεύονταν την πρόταση μομφής στα κοινωνικά δίκτυα». «Ο κόσμος της Αριστεράς αξίζει μια καλύτερη αντιπολίτευση», υποστηρίζουν.
Ταυτόχρονα, η Νέα Αριστερά καλεί «την κοινωνία σε ξεσηκωμό απέναντι στην κυβέρνηση της συγκάλυψης και του ψεύδους, της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας. Συγκάλυψη τέλος. Το δίκιο θα κερδίσει».
«Πρόταση χωρίς αντίκρισμα»
Από την πλευρά της η Ελληνική Λύση, που έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει την πρόταση δυσπιστίας του ΠΑΣΟΚ, με ανακοίνωσή της επισημαίνει ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης «γνωρίζει πολύ καλά ότι προτάσεις δυσπιστίας κατατίθενται για να ρίξουν κυβερνήσεις και όχι για να τις συσπειρώσουν». Επισημαίνει ότι «η πρόταση του ΠΑΣΟΚ σήμερα δεν έχει κανένα αντίκρισμα. Αντίθετα, θα συσπειρώσει τη ΝΔ λίγο πριν τις εκλογές. Παρόλα αυτά, η Ελληνική Λύση θα στηρίξει την πρόταση, επισημαίνοντας όμως ότι άλλο επικοινωνία και άλλο πολιτική με ουσία».
Στηρίζει η «Πλεύση Ελευθερίας»
«Η “Πλεύση Ελευθερίας” αυτονοήτως θα στηρίξει την πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης για τις οργιώδεις και συνεχιζόμενες ενέργειες συγκάλυψης του Εγκλήματος των Τεμπών και των κραυγαλέων κυβερνητικών ευθυνών για το έγκλημα», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το κόμμα, θυμίζοντας ότι «έχει προσκαλέσει όλα τα κόμματα να κάνουν σχετικές ενέργειες από τις 7 Μαρτίου, με πρόταση μομφής στο Προεδρείο της Εξεταστικής Επιτροπής. Και είναι η Πλεύση Ελευθερίας που καλεί σταθερά κι επίμονα τον κ. Μητσοτάκη να έρθει στη Βουλή να απολογηθεί».
Μάλιστα η «Πλεύση Ελευθερίας εκτιμά ότι η πρόταση μομφής «είναι οφειλόμενη ενέργεια απέναντι σε μια κυβέρνηση και έναν πρωθυπουργό, αλλά και σε μια κοινοβουλευτική κυβερνητική πλειοψηφία, που θεωρούν ότι ούτε ο θάνατος 57 ανθρώπων κι ο τραυματισμός 180, επί διακυβέρνησής τους και εξαιτίας πράξεων και παραλείψεών τους, δεν είναι γεγονός για το οποίο οφείλουν να απολογηθούν. Μια κυβέρνηση που επιχειρεί ακόμη και σήμερα να κατηγορήσει τα θύματα και τις οικογένειές τους για να καλύψει τις ευθύνες της».
Πρόταση μομφής: Τι προβλέπει η διαδικασία
Σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα, για να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας, πρέπει να είναι υπογραμμένη από το ένα έκτο τουλάχιστον των βουλευτών (50 βουλευτές) και να περιλαμβάνει σαφώς τα θέματα για τα οποία θα διεξαχθεί η συζήτηση.
Στην περίπτωση που συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες υπογραφές, η συζήτηση για την πρόταση μομφής αρχίζει δύο ημέρες μετά την υποβολή της, εκτός αν η κυβέρνηση ζητήσει να αρχίσει αμέσως η συζήτηση, η οποία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της.
H ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, μπορεί όμως να αναβληθεί για σαράντα οκτώ ώρες, αν το ζητήσει η κυβέρνηση.
Για να γίνει δεκτή η πρόταση δυσπιστίας, θα πρέπει στην ψηφοφορία να συγκεντρωθούν 151 ψήφοι, δηλαδή η απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των 300 βουλευτών του ελληνικού κοινοβουλίου.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διαθέτει 158 βουλευτές.